Cổng trời… du khách tiến đến lối vào khu phức hợp mới, được thiết kế giống một ngôi làng thế kỷ 13
Chúng ta ai cũng từng trải qua cảm giác này: đến một nơi nào đó đẹp đẽ trên hành trình du lịch, đẹp đến mức chúng ta ghét nghĩ đến việc phải trở về nhà với những lo toan và cuộc sống bình thường.
Hơn 2.000 năm trước, một nhà hiền triết Trung Hoa, An Kỳ Sinh, cũng có cảm giác tương tự khi ông đặt chân lên núi Yên Tử ở miền Bắc Việt Nam. Ông được cử đi bởi hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc, Tần Thủy Hoàng (259-210 TCN), người chinh phục sáu nước chư hầu và tạo ra quốc gia thống nhất. Vị hoàng đế này là một người tinh thông, ông cho rằng mình xứng đáng sống mãi, nên ra lệnh cho các quan học thức nhất đi khắp bốn phương, mang về các loại thảo dược giúp ông trường sinh bất tử.
Cuộc tìm kiếm này đưa An Kỳ Sinh đến Việt Nam, đến ngọn núi cao nhất vùng: Yên Tử cao 1.068 mét, nơi trên những sườn núi xanh tươi vẫn mọc đủ loại dược liệu. Là người thông thái, ông biết rằng bất kể bào chế ra loại thuốc gì, hoàng đế rồi cũng sẽ chết (khi Tần Thủy Hoàng qua đời, ông được chôn cất một cách khiêm tốn cùng 8.000 binh sĩ đất nung), và bản thân ông, An Kỳ Sinh, sẽ bị coi là thất bại. Vậy nên ông ở lại, xây dựng nơi ở trên đỉnh núi uy nghiêm này với tầm nhìn ra các dãy núi thấp hơn hướng ra biển, và được tôn kính vì khả năng chữa bệnh – dù không thể chiến thắng cái chết.
Danh tiếng của núi càng được nâng cao khi một vị vua chiến binh khác, Trần Nhân Tông, trị vì Việt Nam thế kỷ 13, thoái vị và lui về sống như một nhà sư trên Yên Tử, sáng lập Thiền Viện Trúc Lâm. Kể từ đó (ngoại trừ vài thập niên dưới thời cộng sản), hàng triệu Phật tử Việt Nam đã hành hương đến các đền chùa, tượng và tháp trên núi, thường vào dịp Tết (năm mới, bắt đầu tuần này).
Hành hương theo lối đi qua các đền chùa và tháp
Yên Tử nằm ngoài tuyến đường quen thuộc giữa Hà Nội và Vịnh Hạ Long. Nhưng do thiếu cơ sở hạ tầng nên nơi đây ít được khách du lịch chú ý. Các Phật tử Việt Nam thường bắt đầu rất sớm từ thành phố Uông Bí, cách 17 km, hoặc ngủ trên chiếu ở hiên nhà trước khi bắt đầu hành trình leo núi kéo dài 4–6 giờ. Tuy nhiên, hiện nay một “ngôi làng” mới dưới chân Yên Tử đang thu hút một loại khách khác, với khách sạn thiết kế, nhà nghỉ và dự kiến sẽ có 25 cửa hàng, nhà hàng và quán cà phê.
Nghe có vẻ như xây dựng một khu nghỉ dưỡng kiểu Butlin’s dưới chân Scafell Pike, nhưng thực ra không phải vậy. Chúng tôi đến vào buổi tối sớm tại một khu phức hợp mới nhưng cảm giác như tồn tại hàng thế kỷ. Các tòa nhà thấp trải dài lên sườn núi phía sau cổng vào, với bụi tre màu ngà phản chiếu trên hồ nước như gương. Trong sảnh khách sạn Legacy Yên Tử, các tấm treo truyền thống bay trong làn gió ấm từ núi Đông Triều.
Cáp treo có thể giúp giảm bớt sức lực vì nếu không, bạn sẽ phải leo ít nhất bốn giờ đồng hồ
Tôi háo hức ra ngoài chinh phục 6 km bậc thang và đường mòn đá dốc của Yên Tử. Leo bộ sẽ mất ít nhất bốn giờ, nhưng cơn bão trên Biển Đông mang theo mưa lớn, nên chúng tôi đi một đoạn bằng cáp treo. Tôi thích cảm giác bình đẳng trên núi bởi ngay cả vào những ngày Tết đông nhất thì họ cũng không có dịch vụ đặt chỗ ưu tiên. Chính trị gia và ngôi sao nhạc pop cũng phải xếp hàng cùng mọi người. Tại một quán cà phê cao hơn, các gia đình đang ăn thức ăn hành hương – trứng luộc và khoai lang ngọt.
Một phòng ngủ tại khách sạn Legacy Yên Tử MGallery
Lộ trình mô phỏng chuyến hành hương đầu tiên của vua-nhà sư Trần Nhân Tông, với các đền thờ tại những điểm ông nghỉ chân, rửa mặt và ăn uống, cùng các bảo tháp đánh dấu mộ của ông và các thế hệ nhà sư sau.
Sau nhiều giờ đi trong mưa ướt, thật tốt khi trở lại khách sạn. Khu phức hợp được xây dựng nhằm tái hiện một ngôi làng thế kỷ 13, dưới bàn tay kiến trúc sư Bill Bensley (trụ sở tại Bangkok, nổi tiếng với nhiều khách sạn châu Á) và doanh nhân Bùi Đình Tuấn. Mái nhà uốn cong nhẹ, hiên thấp để ngăn mưa nhiệt đới. Tất cả đều mang cảm giác như bối cảnh của một bộ phim phim võ thuật và thêm vào đó, ta còn có hành lang dài với cột dọc của khách sạn được thiết kế mang phong cách tu viện.
Hơn 100 phòng khách sạn hướng tới tầng lớp trung lưu Việt Nam, với đầu giường làm từ bao tải gạo tượng trưng cho sự đủ đầy, bình gốm lấy cảm hứng từ Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Hà Nội. Có gạch thủ công, gỗ khắc và đá, tường điểm vỏ cám gạo – kỹ thuật truyền thống hút ẩm mùa mưa.
Giấc ngủ được ban phước… giường ký túc xá trong làng có rèm, đèn đọc sách, giá khoảng 13 bảng/đêm
Tôi cũng thích các phòng ký túc xá 4 giường (dự kiến 75 phòng, 13 bảng/đêm) trong các căn nhà mái thấp quanh sân trung tâm rộng ba mẫu. Giường gỗ khắc có rèm và đèn đọc sách, mỗi căn đều có hiên. (Người thực sự nghèo có thể ở miễn phí tại tu viện trong khuôn viên, đổi lại cho tiền phòng là công việc làm vườn.) Có yoga và thiền cho khách, bể bơi và spa sẽ mở vào cuối năm. Tất cả nhằm kéo dài mùa du lịch ngoài lễ Tết (từ giữa tháng 1 đến tháng 3 – ký túc xá kín phòng đến 1/4).
Trên đỉnh núi có hai bức tượng: tượng đồng 15 mét của vua Trần ngồi, và một tượng đã mòn, hình dáng không rõ, được cho là An Kỳ Sinh. Với tôi, ông là nhân vật quan trọng hơn. Tôn giáo từ lâu là lý do thu hút người dân địa phương, nhưng núi Yên Tử tự thân đã là nơi đặc biệt, với hai thác lớn, rừng tre rậm rạp, cây thông hơn 700 năm tuổi, vườn mơ gần bằng tuổi (đừng bỏ qua rượu mơ địa phương chua ngọt), và các loại thảo dược mà khoa học giờ mới bắt đầu nghiên cứu.
Nửa đường lên núi, chùa Một Mái xây vào sườn núi, chứa nguồn nước được cho là ban điều ước cho người uống. Điều ước của tôi, mong mưa ngừng đã không trở thành sự thật. Nhưng cũng may: nếu tôi thưởng thức “cầu thang lên thiên đường” này dưới bầu trời xanh thì việc rời đi có lẽ sẽ khó như An Kỳ Sinh cách đây 2.000 năm.