Nhựa, hay cụ thể hơn là rác thải nhựa, đang để lại vô số ảnh hưởng tiêu cực cho môi trường chúng ta. Và những ảnh hưởng ấy, đáng buồn thay, dần nghiêm trọng hơn mỗi ngày khi nhu cầu về sản phẩm nhựa trong các thị trường sản xuất vẫn tăng cao liên tục. Vậy nên, để bảo vệ môi trường, nhựa sinh học bioplastics đã ra đời nhằm mục đích thay thế sản phẩm nhựa truyền thống. Song, liệu bioplastics thật sự không gây hại cho môi trường? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Tìm hiểu khái niệm nhựa sinh học bioplastics
Từ bioplastics hay còn gọi nhựa sinh học thực chất không dùng để chỉ riêng một loại vật liệu cụ thể nào mà đó là từ dùng chung cho các vật liệu khác nhau, sở hữu tinh chất, ứng dụng riêng biệt. Các vật liệu này phải thỏa ít nhất một trong hai điều kiện: được làm từ nguyên liệu sinh học hoặc có khả năng phân hủy sinh học.
Vì sao nên sử dụng bioplastics thay cho nhựa truyền thống
Hạn chế vi nhựa
Thời gian một sản phẩm nhựa truyền thống phân hủy thường kéo dài ít nhất mấy trăm năm nhưng đối với bioplastics, quy trình này chỉ mất khoảng vài tháng đến vài năm. Hơn nữa, phần lớn nhựa sinh học không phân hủy thành hạt vi nhựa – tác nhân gây ung thư hay hiệu ứng nhà kính – mà biến thành khí CO2, nước và các khoáng chất có lợi cho đất đai.
Giảm lượng khí thải carbon
Nguồn vật liệu sinh học tạo ra bioplastics thường là những loại cây tự nhiên có khả năng cô lập khí CO2 trong quá trình quang hợp như mía, bắp,.. Những loại cây này không chỉ giúp giảm thiểu lượng khí CO2 mà còn chuyển hóa chúng thành khí O2, nâng tầm chất lượng không khí cho chúng ta.
Nguyên liệu bền vững
Ngoài việc cô lập khí CO2, hầu hết vật liệu sinh học của bioplastics đều là nguyên liệu bền vững. Tức nghĩa, chúng có thể tự bổ sung, phục hồi theo thời gian, không cạn kiệt khi khai thác và không đòi hỏi nhiều nước hay tài nguyên nhân lực. Đây được xem là một lựa chọn hoàn hảo thay thế cho nguồn tài nguyên hóa thạch dần cạn kiệt.
An toàn sức khỏe
Như chúng ta đã biết, sản phẩm nhựa truyền thống thường chứa nhiều hóa chất bất lợi cho sức khỏe người dùng. Ví dụ như bao bì nhựa đựng thực phẩm ở nhiệt độ nóng có thể phân hủy nhẹ thành những vi nhựa li ti chứa chất độc hại bám vào thực phẩm. Tình trạng này sẽ không xảy ra ở các sản phẩm bioplastics nên sức khỏe của bạn sẽ luôn được đảm bảo.
Bioplastics có thật sự thân thiện môi trường?
Bioplastics và khả năng phân hủy sinh học
Bioplastics thường được quảng bá nhiều về khả năng phân hủy sinh học. Điều đem tới lợi ích cho môi trường gấp nhiều lần so với nhựa truyền thống vốn luôn để lại vi nhựa sau quá trình phân hủy. Nhưng trên thực tế, bởi bioplastics bao gồm nhiều vật liệu có cấu trúc, đặc tính khác nhau nên không phải loại nào cũng có khả năng phân hủy sinh học. Muốn biết loại nhựa sinh học nào làm được chuyện này, ta phải đi sâu hơn vào những nhóm nhỏ vật liệu bioplastics, gồm:
Nhựa có nguồn gốc sinh học (bio-based plastic):
Như cái tên của mình, loại nhựa này có thành phần cấu thành là vật liệu sinh học như bột sắn, bột bắp, bã mía,..Nhựa có nguồn gốc sinh học có thể làm hoàn toàn từ vật liệu sinh học hoặc cũng thể là hỗn hợp trộn lẫn thêm một số vật liệu khác. Khi sản xuất, vật liệu sinh học sẽ lên men thành ethanol sinh học rồi tổng hợp để chuyển hóa thành Ethylene. Từ đó, chúng mang những đặc tính giống với nhựa truyền thống, bao gồm cả việc không phân hủy sinh học. Một số loại nhựa có nguồn gốc sinh học phổ biến hiện nay là Bio-PE, Bio-PP, Bio-PET,…
Nhựa có khả năng phân hủy sinh học (Biodegradable plastic):
_ Nguyên liệu hóa thạch: Tuy có khả năng phân hủy sinh học nhưng thật ra nhóm vật liệu này lại được tạo nên bởi các chất tổng hợp từ nguyên liệu hóa thạch như than đá, dầu mỏ,..Điển hình là PBAT, PCL và PBS.
_ Nguồn gốc sinh học: Bên cạnh nguyên liệu hóa thạch, một số bioplastics có khả năng phân hủy sinh học cũng được sản xuất từ nhựa có nguồn gốc sinh học. Vật liệu sinh học chủ yếu vẫn là các loại thông dụng như bã mía, bã bắp,..nhưng quy trình xử lý chế biến lại hoàn toàn khác. Để tạo ra loại nhựa này, vật liệu sinh học phải trải qua quá trình lên men biến thành Acid Lactic. Sau đó, Acid Lactic tiếp tục quá trình polyme hóa thành chuỗi Acid Polylactide, chất sở hữu đặc tính phân hủy thành nước và CO2.
Mức độ thân thiện môi trường của bioplastics
Phân hủy sinh học được xem là một trong những thước đo quan trọng đánh giá mức độ thân thiện môi trường của sản phẩm. Khi tìm hiểu kỹ hơn về bioplastics, ta thấy rõ ràng không phải loại nhựa sinh học nào cũng có khả năng phân hủy sinh học. Nhưng không phải vì thế mà nhựa có nguồn gốc sinh học không thân thiện môi trường.
So với nhựa truyền thống, nhựa có nguồn gốc sinh học được thiết kế để nâng cao đặc tính tái chế đồng thời tối ưu hóa quá trình sản xuất nhằm giảm thiểu lượng rác thải. Và nếu được tái chế một cách đúng đắn, nhựa có nguồn gốc sinh học sẽ không mang lại ảnh hưởng tiêu cực cho môi trường. Thế nên, phụ thuộc vào nhu cầu của bản thân, chúng ta có thể lựa chọn các sản phẩm bioplastics phù hợp.
Kết luận
Nhựa sinh học bioplastics là một lựa chọn cần thiết cho việc thay thế và hạn chế tình trạng rác thải nhựa truyền thống ồ ạt hiện nay. Tuy nhiên, ta cũng cần nắm rõ kiến thức về các loại bioplastics cũng như hiểu rõ làm thế nào để xử lý đúng cách các loại nhựa sinh học này, để chúng thật sự phát huy được mặt thân thiện môi trường của mình. Hi vọng bài viết sau đã làm được điều đó, giúp bạn ngày càng gần thêm với nếp sống xanh.